Sowuk çişlik (ýa-da pes temperatura siňdiriş tendensiýasy)sowuk togalanan turbalarulanylanda berklik çeýeligi geçiş temperaturasy Tc bilen görkezilýär.Highokary arassa demiriň Tc (0.01% C) -100C derejesinde, bu temperaturanyň aşagynda bolsa bütinleý döwük ýagdaýda.Sowuk rulonly takyk açyk polat turbalardaky garyndy elementleriniň köpüsi, sowuk togalanmak meýlini ýokarlandyryp, sowuk rulonly takyk polat turbalaryň berkligi, geçiş temperaturasyny ýokarlandyrýar.Süýümli döwük otag temperaturasyndan ýokary ýüze çykanda, sowuk togalanan takyk polat turbalaryň döwülmegi, çalaja şekilli döwükdir, pes temperaturada döwük döwük bolsa, döwük döwükdir.
Sowuk togalanan açyk turbalaryň pes temperaturada emele gelmeginiň sebäbi:
()
(2) Birnäçe gaplanan ýerler däne araçäginde mikrokrat emele getirýär.
(3) Iki süýşýän zolagyň kesişýän ýerinde reaksiýa, gozgalmaýan ýerleriň% 26lt bolmagyna sebäp bolýar;010% 26gt, ýarylýan tekizligiň üstünde ýarylyp bilýän takdyr şekilli mikrokrat bilen.
Sowuk togalanan açyk turbalaryň sowuklygyna täsir edýän faktorlar şulary öz içine alýar:
(1) Gaty çözüji güýçlendiriji elementler.Fosfor berkligi ýiti geçiş temperaturasyny has güýçlendirýär;Şeýle hem molibden, titanium we vanadiý bar;Mazmuny pes bolanda, täsiri ähmiýetli däl, mazmuny ýokary bolsa, berkligiň geçiş temperaturasyny ýokarlandyrýan elementlere kremniý, hrom we mis degişlidir.Çydamlylygyň geçiş temperaturasyny peseldýän elementlere nikel girýär, ilki bilen peselýän we soňra berkligiň geçiş temperaturasyny ýokarlandyrýan elementlere marganes girýär.
(2) Ikinji tapgyry emele getirýän elementler.Ikinji fazaly sowuk togalanan takyk polat turbalaryň sowuk çişigini ýokarlandyrmak üçin iň möhüm element ugleroddyr.Sowuk rulonly takyk polat turbalardaky uglerodyň mukdary artdygyça, sowuk rulonly takyk polat turbalardaky merjen mukdary köpelýär.Ortaça, merjen göwrüminiň her 1% ýokarlanmagy üçin, berkligiň ýiti geçiş temperaturasy ortaça 2,2 increases ýokarlanýar.
(3) Uglerod düzüminiň ferrit merjen polatdaky çişlige täsiri.Titan, niobium we vanadiý ýaly mikro-erginli elementleriň goşulmagy dargadylan nitridleri ýa-da karbonitridleri emele getirýär, bu bolsa sowuk rulonly takyk polat turbalaryň berkligi, geçiş temperaturasynyň ýokarlanmagyna sebäp bolýar.
.Dänäniň ululygyny arassalamak, giňden ulanylýan usul bolan sowuk togalanan takyk polat turbalarda sowuk çişmek meýlini peseldýär.
Iş wagty: 01-2023-nji sentýabr